Skanseny
 

Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu

Muzeum Wsi Opolskiej jest wyjątkową atrakcją województwa opolskiego. Na liczącym 10 ha terenie obsadzonym drzewami i bujną zielenią w podopolskich Bierkowicach zgromadzono budynki pogrupowane w dziewięciu zagrodach z regionu opolskiego i oleskiego. Wśród nich znajduje się wiele unikatowych obiektów, które wraz z otaczającą je przyrodą tworzą przyjazną dla zwiedzających przestrzeń. Jest to doskonałe miejsce na rodzinne spacery, podczas których można zaczerpnąć świeżego powietrza, a przy okazji zwiedzić zabytki drewnianej architektury Opolszczyzny.

Muzeum Wsi Opolskiej zostało powołane do życia w 1961 roku, aby gromadzić i udostępniać zabytki kultury ludowej Śląska Opolskiego. Początkowo planowano przeznaczyć pod teren Muzeum fragment parku na Wyspie Bolko w Opolu. Ostatecznie jednak zadecydowano o usytuowaniu placówki na terenach dawnego poligonu we wsi Bierkowice koło Opola. W 1964 roku opracowane zostały „Założenia programowe Muzeum Wsi Opolskiej”, natomiast samodzielność instytucjonalną i status Muzeum uzyskało w roku 1966. Ważną rolę w procesie tworzenia tej instytucji odegrał Stanisław Bronisz, kierownik Działu Etnografii Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu. Był inicjatorem badań naukowych dokumentujących obiekty zabytkowe, z których wytypowano te, które miały zostać przeniesione do Muzeum oraz był pierwszym dyrektorem Muzeum Wsi Opolskiej.

Założeniem Muzeum było pogrupowanie obiektów tak, aby tworzyły zagrody charakterystyczne dla poszczególnych warstw społeczno-ekonomicznych miejscowej ludności oraz aby tworzyły większe zespoły specyficzne dla subregionów Śląska Opolskiego. Otwarcie muzeum dla zwiedzających nastąpiło 23 września 1970 r. podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Muzeów i Parków Etnograficznych.

Obecnie Muzeum Wsi Opolskiej jest prężnie działającą i dynamicznie rozwijającą się placówką prezentującą obiekty atrakcyjne nawet dla najbardziej wybrednego zwiedzającego. Organizowane przez placówkę cyklicznie imprezy plenerowe typu jarmarki i targi sztuki ludowej oraz rękodzieła przyciągają rekordowe liczby zwiedzających. W bierkowickim muzeum warto zobaczyć nie tylko pełne autentyzmu zagrody z budynkami gospodarczymi i przydomowymi ogródkami, ogrodzone oryginalnymi płotami, ale również kilka unikatowych obiektów, które zawsze cieszyły się sympatią gości. Należy do nich przede wszystkim najstarszy obiekt w Muzeum – drewniany kościółek z Gręboszowa wybudowany w 1613 roku. Kościół służył początkowo ewangelikom, następnie katolikom, później pełnił rolę kościoła cmentarnego. W czasach powojennych zaniedbany i zrujnowany trafił do Muzeum Wsi Opolskiej. Pomimo iż na Opolszczyźnie znajduje się około 66 zabytkowych kościołów drewnianych, to można spotkać jeszcze tylko cztery o typowo ewangelickim rozplanowaniu wnętrza. Jednym z nich jest właśnie kościółek z Gręboszowa, a obecnie z Muzeum Wsi Opolskiej. Wyposażenie świątyni jest świadectwem religijnej historii ziem opolskich. Znajdują się w nim zarówno elementy ewangelickie jak i katolickie. Warto zwrócić uwagę na późnorenesansową ambonę, która jest jedynym oryginalnym elementem wyposażenia kościoła, na polichromowany, złocony i srebrzony ołtarz w stylu manieryzmu niderlandzkiego wykonany przez nieznanego artystę szkoły śląskiej, a także na przejmujące swoją ekspresją drewniane epitafia chłopskie poświęcone przedwcześnie zmarłym dzieciom, na których znajdują się napisy w języku polskim.

Kolejną atrakcją jest młyn wodny, któremu uroku dodaje malownicze wkomponowanie w sztuczny ciek wodny okalający teren Muzeum. Obiekt można nie tylko zwiedzać i podziwiać jego konstrukcję, ale także, co jest na pewno ewenementem w parku etnograficznym, można się przyjrzeć działaniu głównego mechanizmu młyna. Dzięki jego położeniu bezpośrednio nad rzeczką oraz możliwości spuszczenia wody z położonego nieco wyżej stawu, imponujące koło młyńskie może zostać wprawione w ruch przez „młynarza”, ku uciesze zwiedzających, a w szczególności dzieci. Na uwagę zasługuje także chałupa ze Sternalic, w której warto się zatrzymać na dłuższą chwilę i przyjrzeć się kilku interesującym detalom. Już przy wejściu do budynku zwraca uwagę plakietka z 1742 roku potwierdzająca ubezpieczenie domu na wypadek pożaru. Na tyłach budynku znajdują się dwa wejścia do piwniczek franciszkanów, którzy przez pewien czas byli tu gospodarzami. Wnętrze chałupy zostało zaaranżowane na wiejską klasę oraz mieszkanie nauczyciela. Zgromadzone w szkolnej izbie meble i sprzęty prezentują typowe urządzenie opolskich wiejskich szkół, natomiast pokój nauczyciela został wyposażony w meble wykonane w miejskim warsztacie stolarskim. Kilka oryginalnych sprzętów znajduje się także w nauczycielskiej kuchni. Między innymi można w niej znaleźć poprzedniczkę popularnej dziś kuchenki mikrofalowej – zgrabną kuchenkę naftową.

W Muzeum Wsi Opolskiej znajduje się także bardzo efektowna karczma, w której są m.in. tablice reklamowe browarów śląskich, szynkwas do toczenia piwa, a także ciekawy stół do gry w bilard z grzybkiem. Zasad gry możemy nauczyć się od opiekuna budynku, chętnie opowiadającego różne ciekawostki z życia dawnej karczmy. W sąsiedniej izbie zgromadzono wyposażenie i zaaranżowano sklep z okresu dwudziestolecia międzywojennego, w którym znajdują się oryginalne szafki firmowe dr Oetkera oraz Knorra, a na półkach stoi proszek do prania Persil i inne produkty firmy Henkel.

Pomimo, iż Muzeum prezentuje głównie kulturę Śląska Opolskiego, to nie zabrakło tu również tak ważnego dla regionu akcentu kresowego. Doceniając wielokulturowość Opolszczyzny, bierkowickie muzeum zaaranżowało ekspozycję chałupy kresowej zamieszkałej przez przesiedleńców ze wschodu, którzy po II wojnie światowej przybyli na Ziemie Odzyskane i osiedlili się w opuszczonych śląskich domostwach. W chałupie znajdziemy przedmioty przywiezione ze wschodu, które częstokroć przeleżały wiele lat w nierozpakowanych walizkach, gdyż ich właściciele byli przekonani, że lada dzień będą wracać do swych domów pozostawionych na Kresach. Wchodząc do kresowego domostwa, zwiedzający mogą przyjrzeć się z bliska wiszącym na ścianie świętym obrazom, haftowanej pościeli, którą zaścielone jest łóżko, sukni ślubnej, a także przejrzeć leżący na stole album ze starymi zdjęciami.

W Muzeum Wsi Opolskiej znajdują się także: kuźnia, w której można podglądnąć pracę kowala; bajkowo usytuowana wśród zieleni pasieka; dwa wiatraki; piec piekarski, w którym podczas lekcji muzealnych i w czasie imprez wypiekany jest chleb; wieża – dzwonnica; zabytkowa huśtawka i wiele innych interesujących obiektów. Za niezaprzeczalną zaletę opolskiego parku etnograficznego należy też uznać bardzo sympatyczną i w pełni kompetentną obsługę, która w interesujący i pełen zaangażowania sposób przekazuje zwiedzającym wiedzę na temat obiektów pozostających pod ich opieką. Osoby oprowadzające po budynkach Muzeum okraszają swe opowieści atrakcyjnymi historiami i wieloma odwołaniami do współczesnej kultury.

Placówka nieustannie rozwija się i rozbudowuje. Ostatnim przedsięwzięciem Muzeum była budowa nowoczesnego budynku administracyjnego, nawiązującego formą do budownictwa tradycyjnego. Budowla ta została nominowana do prestiżowej nagrody im. Miesa van der Rohe. Muzeum otrzymało również inne nagrody, między innymi Nagrodę Honorową im. Oskara Kolberga w uznaniu zasług dla kultury ludowej, pięć nagród w konkursach „Sybilla” oraz medal „ Za Zasługi dla Miasta Opola”.

Muzeum ma także swoje plany na przyszłość. Na odbudowanie i wyeksponowanie czekają trzy zabytkowe obiekty przeniesione do Muzeum przed trzydziestoma laty. Obecnie trwają prace nad digitalizacją zbiorów fotograficznych będących w posiadaniu Muzeum. Prowadzona jest także działalność naukowo-badawcza.

W archiwum znajduje się około 30 – 40 tysięcy fotografii i około 100 nagrań wideo. Ponadto każdy z muzealnych działów dysponuje bogatą kartoteką. W archiwum znajduje się także dokumentacja techniczna ponad tysiąca obiektów architektury drewnianej z terenu województwa opolskiego, a także opracowania materiałów zebranych podczas badań naukowych prowadzonych przez Muzeum.

Opolskie Muzeum warto odwiedzić podczas jednej z organizowanych cyklicznie imprez: Jarmarku Wielkanocnego, Nocy Muzeów, Festiwalu Folklorystycznego, Europejskich Dni Dziedzictwa lub Jesiennych Targów Sztuki Ludowej. Do dodatkowych atrakcji należą także przygotowywane przez Muzeum interesujące wystawy czasowe, lekcje muzealne dla dzieci, a także warsztaty garncarstwa, wikliniarstwa, zdobienia jaj wielkanocnych i malowania porcelany. Wszystkie te elementy sprawiają, że opolskie muzeum na wolnym powietrzu stanowi nie tylko ważną atrakcję turystyczną, ale także spełnia istotną rolę w upowszechnianiu wiedzy na temat kultury regionalnej Śląska Opolskiego.

Joanna Kowal i Łukasz Sikorski

Informacje praktyczne

1. Adres fizyczny, adres mailowy

    Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu
    Ul. Wrocławska 174,
    45-835 Opole
    www: www.muzeumwsiopolskiej.pl

    mail: brak danych

  • Dane kontaktowe

    Tel./Fax: 077 457 23 49, 077 474 30 21,

2. Dostępność

  • Godziny otwarcia

    Muzeum jest czynne 7 dni w tygodniu
    IV - X wt-nd 10:00 - 18:00, pn 10:00 - 15:00
    X - IV pn-pt 10:00 - 15:00

  • Ceny biletów

    W sezonie udostępniania – zwiedzanie terenów ekspozycyjnych, wystaw stałych i czasowych:
    - bilet ulgowy dla dzieci w wieku przedszkolnym – 1 zł
    - bilet ulgowy – 4 zł
    - bilet normalny – 8 zł

    Poza sezonem udostępniania – zwiedzanie wyłącznie terenów ekspozycyjnych:
    - bilet ulgowy dla dzieci w wieku przedszkolnym – 0,5 zł
    - bilet ulgowy – 2 zł
    - bilet normalny – 4 zł

  • Uwagi o dostępności

    • parking
    • WC
    • jest możliwość wprowadzania rowerów lub pozostawienia przy wejściu do Muzeum
    • jest możliwość fotografowania obiektów (również wnętrz)

3. Oferta kulturalno-rozrywkowa

  • Lekcje muzealne

    Warsztaty etnograficzne:

    • Wyplatania koszy z wikliny.
    • Wykonywania naczyń glinianych na kole garncarskim.
    • Malowania porcelany.
    • Warsztaty zdobienia jaj wielkanocnych.


  • Zwierzęta

    Istnieje możliwość wprowadzenia psów na smyczy z kagańcem (z wyjątkiem wnętrz obiektów)

  • Pamiątki

    Od kwietnia do października Muzeum prowadzi sprzedaż wyrobów sztuki ludowej, rzemiosła artystycznego, pamiątek i wydawnictw.

  • Sesje zdjęciowe

    brak danych

  • Posiłek regionalny

    Na smaczny posiłek zaprasza "Karczma u Karola Malajki" serwująca potrawy kuchni śląskiej (tel. 077 457 55 44).

  • Atrakcje dla dzieci

    brak danych

  • Atrakcje w okolicy

    brak danych

4. Imprezy

W zabytkowym kościele z Gręboszowa Opolski Teatr Lalki i Aktora przedstawia spektakl pt. "Pastorałki" wg Tytusa Czyżewskiego.

Opolski Teatr Lalki i Aktora we wnętrzach muzealnych obiektów prezentuje dwa kolejne spektakle: "O królestwie drzew i traw" oraz "Spowiedź w drewnie. Żywoty świętych".

Przez kilka ubiegłych sezonów Teatr EKO STUDIO Andrzeja Czernika prezentował w Muzeum spektakle teatralne z klasyki literatury polskiej: m.in. „Wesele” wg Stanisława Wyspiańskiego, „Chłopi” wg. Stanisława Reymonta.

Ponad to w sezonie 2009:
  • „XXXIV Jarmark Wielkanocny” (5 kwietnia).
  • „II Noc muzeów” (15 maja).
  • „IV Festiwal Folklorystyczny” (9 sierpień).
  • „Europejskie Dni Dziedzictwa” (wrzesień).
  • „XV Jesienne Targi Sztuki Ludowej. Targi Pszczelarskie” (4 października).

5. Dojazd

  • Własnym samochodem

    Muzeum Wsi Opolskiej znajduje się przy drodze nr 94 Opole – Wrocław, ok. 7 km od centrum Opola jadąc w kierunku na Wrocław.

  • Pociągiem

    brak danych

  • PKSem

    Dojazd autobusem nr 9 komunikacji miejskiej spod Dworca Głównego w Opolu (25 minut).

    Rozkład jazdy autobusu nr 9 można sprawdzić na stronie MZK Opole: www.mzkopole.pl/rozklad/0009/w.htm

  • Prywatnymi busami

    brak danych

6. Baza noclegowa

  • Agroturystyka

    Hotele i agroturystyka w Opolu i okolicach: www.opole.pl/turystyka/

  • Schronisko

    brak danych

  • Pola namiotowe

    brak danych

  • Hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe

    brak danych

  • Sale konferencyjne

    brak danych

7. Działalność naukowo-badawcza

W archiwum Muzeum Wsi Opolskiej znajduje się ok. 30-40 tys. Fotografii, z których połowa została zdigitalizowana, ok. 100 nagrań wideo dokumentujących wydarzenia mające miejsce w Muzeum, 1100 opracowań wraz z dokumentacją techniczną na temat zabytków architektury drewnianej na Śląsku Opolskim oraz dokumentację opracowaną na podstawie badań terenowych prowadzonych przez twórców i pracowników Muzeum.

Na uwagę zasługuje projekt „Fototeka Śląska” polegający na pozyskiwaniu zdjęć sprzed 1945 roku przedstawiających Śląsk Opolski i jego mieszkańców, a następnie cyfryzacja tych zasobów i prezentacja ich w Internecie. www.fototekaslaska.pl

8. Informacje dodatkowe

  • Ciekawe linki

    brak danych

skanseny.net





Więcej zdjęć

 

Pomóż rozwijać etnografię w internecie.

WESPRZYJ NAS