Skanseny
 

Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym – Oddział Muzeum Zamek w Janowcu

Muzeum w Janowcu, czyli oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, szczyci się przede wszystkim ruinami renesansowego zamku. Nieprzerwanie od lat siedemdziesiątych XX wieku trwają w nim prace archeologiczne i renowatorskie. To chluba miasteczka, bo historia budynków, losy właścicieli czy legendy z nim związane są niezwykle interesujące. Jednak dla nas, miłośników architektury drewnianej, bardziej interesujące jest skupisko drewnianych budynków również położonych na wzgórzu zamkowym. To zaledwie kilkadziesiąt metrów od miejsca zamieszkania janowieckiej Czarnej Damy.

Kiedy w 1976 roku Muzeum Nadwiślańskie (wtedy jeszcze Muzeum Kazimierza Dolnego) rozpoczęło prace przywracające świetność zamku w Janowcu, okazało się, że pracujący na jego terenie muzealnicy nie mają odpowiedniego zaplecza mieszkalnego. Pojawił się wtedy pomysł, by odkupić położony w pobliskich Moniakach dworek szlachecki, w przeszłości należący do rodziny biorącego udział w pracach na zamku profesora Krzysztofa Dąbrowskiego. Budynek pochodzący z XVIII wieku wymagał remontu. Po przeniesieniu i ukończeniu prac konserwatorskich w 1986 roku budynek wraz z innymi zabudowaniami, przeniesionymi z okolicznych wsi, stał się nie tylko mieszkaniem dla muzealników, ale też częścią ekspozycji Muzeum Nadwiślańskiego oddziału w Janowcu.

Tego drewnianego dworu, wybudowanego w latach 1760–1770 we wsi Moniaki dla rodziny chorążego Jakuba Wierzbickiego, nie można zaliczyć do architektury chłopskiej, jaką znamy z muzeów na wolnym powietrzu. Niezaprzeczalnie wpisany jest jednak w kulturę polskiej wsi nadwiślańskiej. Kilkukrotnie zmieniał właścicieli i podlegał remontom. Dwie główne modernizacje nie zmieniły bryły budynku. Pierwszą przeprowadził w 1909 roku Kazimierz Skórewicz, propagator powrotu do idei dworku polskiego. Jej owocem było przeobrażenie dwukolumnowego portyku w ganek. Podczas drugiej w 1914 roku dodano pokoje sypialne pod mansardowym, pokrytym gontem dachem. Jednak główna konstrukcja – drewniana, symetryczna siedmioosiowa i dwutraktowa – została zachowana. Właśnie tak wyglądający budynek ustawiono w Janowcu, zwracając przy tym uwagę na zachowanie naturalnego otoczenia wokół niego. Dziś wielu odwiedzających, oglądając archiwalne fotografie wywieszone w sieni, ulega złudzeniu, że w przylegającym parku przed drugą wojną światową mogły się bawić córki Ludwika Zembrzuskiego. Że wszystko działo się dokładnie tu, u stóp janowieckiego zamku.

Wrażenie autentyczności potęgują eksponaty zebrane we wnętrzach.  Meble, najczęściej będące darowizną na rzecz muzeum, ustawiono w pokojach w sposób odwzorowujący naturalny podział pomieszczeń. Prócz salonu i jadalni, tak popularnych w innych wystawach tego typu (salon w stylu Księstwa Warszawskiego jako jedyny jest umeblowany sprzętami oryginalnie pochodzącym z tego dworu sprzed II Wojny Światowej) możemy zobaczyć pokój Pana domu. Na szczególną uwagę zasługuje jednak pokoik Pani domu, gdzie prócz łóżka i typowych „kobiecych” przedmiotów, takich jak czerwone pantofelki czy lustro, możemy zobaczyć przybory toaletowe i niezbędny w dawnych czasach fajansowy nocnik. Dzięki temu wnętrze (i otoczenie) dworku nie jest tylko suchą ekspozycją, ale sprawia także wrażenie, że jego prawowici mieszkańcy opuścili je jedynie na chwilę.

Tuż obok dworu znajduje się budynek spichlerza, przeniesiony ze wsi Podlów. W jego wnętrzu urządzono wystawę sprzętów związanych z najbliższą okolicą, zatytułowaną „Życie między dwoma brzegami”. Na parterze można odnaleźć zarówno brony, sieczkarnie czy radła, jak i sieci rybackie, czółno oraz kotwice i boje. Wyjątkowym eksponatem w tym dziale jest swoista dla tego regionu łódź typu bat. Łodzie takie mogły mierzyć nawet do 15 metrów długości i służyły głównie do transportu towaru i ludzi między dwoma brzegami Wisły. Związek tych terenów z rzeką jest podkreślony przez wystawę fotograficzną prezentującą ycie rybaków aż do lat siedemdziesiątych XX wieku. Na górnym piętrze wystawa nieco zmienia swój charakter. Nie ma już dużych narzędzi służących do połowu czy pracy na roli. Zobaczymy różnorakie warsztaty tkackie, drewniane i wiklinowe naczynia na zboże, typowe stroje i elementy umeblowania chałupy chłopskiej. Naszą uwagę na pewno przykuje wielość naczyń glinianych pochodzących z ośrodka w Baranowie, również typowych dla tego regionu. Pozorny nieład ekspozycji etnograficznej tłumaczy fakt, że Muzeum skupia swoje siły na zagospodarowaniu terenu zamku, a przedmioty przedstawione w tej części są przyjmowane od okolicznych mieszkańców. Po prostu co jakiś czas w pokojach administracyjnych zjawia się ktoś przynosząc zalegające na strychu czy w stodole sprzęty, które są umieszczane na wystawie. Podobno najwięcej eksponatów przybyło po niedawnych powodziach tych okolic, kiedy mieszkańcy nie chcąc zniszczenia pamiątek masowo wręcz dostarczali je do Muzeum.

Kolejne dwa budynki – Stodoła z Wylągów i Lamus/Wozownia z Kurowa – obecnie nie są na stałe zagospodarowane. Jednak w środy w okresie zimowym, a także w inne dni w okresie letnim, można tam spotkać przemiłe panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Puławach, prezentujące techniki tworzenia tradycyjnych ozdób domowych, poczynając od szydełkowych serwet i obrusów, przez zabawki oraz ozdoby choinkowe i okienne, na krepinowych kwiatach kończąc.

Odwiedzając pobliski Kazimierz Dolny warto przeprawić się promem przez Wisłę, by odwiedzić Zamek w Janowcu, spotkać Czarną Damę chodzącą po jego krużgankach, ale też przyjrzeć się, jak dawniej wyglądał drewniany prom przewożący przez rzekę czy jak toczyło się życie dworskie w tych okolicach. Muzeum swoje siły związane z oddziałem w Janowcu koncentruje na zamku. Tam odbywa się znaczna część prac konserwatorskich, badawczych oraz imprez. Festiwale muzyczne, turnieje rycerskie, święto wina – to tylko nieliczne wydarzenia, w związku z którymi możemy zawitać do tego malowniczego miasteczka. Warte wspomnienia jest zimowe „Kolędowanie we Dworze” odbywające się w końcu stycznia Na specjalne okazje można wybrać nocleg w znajdujących się na piętrze pokojach gościnnych dworku – dzięki tej atrakcji chociaż na chwilę możemy poczuć się jak jego prawowici właściciele.

Informacje praktyczne

1. Adres fizyczny, adres mailowy

2. Dostępność

  • Godziny otwarcia

    1.05 – 31.08 : wtorek-niedziela: godz. 10-17
    1.09 – 30.09: wtorek-piątek: godz: 10-16; sobota-niedziela: godz: 10-17
    1.10 – 30.04: wtorek-niedziela: godz: 10-15
    W poniedziałki, dni poświąteczne, Nowy Rok, 1 i 11 listopada i 25 grudnia muzeum jest nieczynne dla zwiedzających. Pierwszego dnia Wielkanocy natomiast możemy je odwiedzić po godzinie 13:00.

  • Ceny biletów

    Bilety: Normalny – 12 zł
    Ulgowy – 8 zł
    Bilet rodzinny (dwójka opiekunów z dziećmi poniżej 13 roku) – 30 zł
    Bilet umożliwiający zwiedzenie krużganków i podwórza zamku latem po zamknięciu ekspozycji – 5 zł
    W środy wstęp wolny.

  • Uwagi o dostępności

    Parking – 6 zł.
    Możliwe jest także zorganizowanie imprezy prywatnej lub komercyjnej w cenach umownych (np. udostępnienie miejsca na ognisko na terenie muzeum w cenie nie niższej niż 123zł brutto)

    Do wszystkich obiektów prowadzą szerokie alejki, jednak zwiedzanie ekspozycji może być utrudnione osobom z małym dzieckiem lub poruszających się na wózku czy o kulach. Przeszkoda ta wynika z konstrukcji budowli, w których znajdują się elementy ekspozycji (np. krużganki w Zamku na które prowadzą liczne schody czy wejście na piętro spichlerza gdzie schody są wąskie i strome czy choćby toalety umieszczone w piwnicy zamku).

3. Oferta kulturalno-rozrywkowa

  • Lekcje muzealne

    Możliwe jest oprowadzenie przez pracownika obsługi w cenie 30 zł lub też lekcja muzealna prowadzona przez pracowników obsługi w cenie 60 zł (w środy, kiedy to wstęp jest darmowy zależna od wielkości grupy od 70 zł przy grupie poniżej 25 osób do 100 zł przy grupie powyżej 40 osób). W cenie 150 zł przeprowadzone są odczyty i zajęc ia warsztatowe.
    Zaznaczyć należy iż uczestnicy odczytów, warsztatów czy też lekcji muzealnych zobowiązani SA do wykupu biletu wstępu, a wydarzenia te należy zgłaszać listownie lub telefonicznie minimum tydzień wcześniej.

  • Zwierzęta

    brak danych

  • Pamiątki

    W kasie przy wejściu do Zamku możemy zaopatrzyć się w publikacje (w części darmowe) dotyczące nie tylko tego oddziału Muzeum Nadwiślańskiego i lokalne pamiątki.

  • Sesje zdjęciowe

    Jeśli jakaś para chciałaby mieć ślubną sesję fotograficzną na Zamku lub we Dworze można ją przeprowadzić w cenie 122 zł.

  • Posiłek regionalny

    Na dziedzińcu Zamku działa kawiarnia z interesującym menu i kawą jakiej nie spodziewalibyśmy się dostać w najlepszych kawiarniach w dużych miastach.

  • Atrakcje dla dzieci

    brak danych

  • Atrakcje w okolicy

    brak danych

4. Imprezy

Warto śledzić imprezy odbywające się w tym oddziale Muzeum Nadwiślańskiego. Janowieckie Interpretacje Muzyczne odbyły się już po raz dziesiąty w końcu sierpnia 2011 a Janowieckie potkania historyczne po raz dziewiąty w końcu czerwca tegoż roku. Festiwal Filmu i Sztuki „DWA BRZEGI” inaugurujący piątą edycję właśnie na Zamku, Noc Muzeów , liczne wystawy i spotkania artystyczne – to tylko niektóre z atrakcji które możemy tam . Niestety, ze względu na profil Muzeum, nieliczne są atrakcje typowo etnograficzne. Zachęcające mogą być środowe spotkania z przedstawicielkami Koła Gospodyń Wiejskich w Puławach (w okresie wakacyjnym częstsze), które mogą przeprowadzić warsztaty robótek ręcznych.

5. Dojazd

  • Własnym samochodem

    Do muzeum w Janowcu można dostać się na wiele sposobów. Wycieczkę można połączyć ze zwiedzeniem Kazimierza Dolnego i przeprawą promem odchodzącym nawet kilkanaście razy dziennie w okresie letnim a zabierającym zarówno turystów pieszych jak i zmotoryzowanych. Możliwy jest także dojazd przez Puławy (gdzie możemy odwiedzić Muzeum Czartoryskich). Z tego miasta jeśli nie posiadamy samochodu lub innego środka lokomocji do Janowca możemy dotrzeć autobusami podmiejskimi zarówno państwowymi jak i prywatnymi. Ceny w obu są podobne i nie przekraczają ceny biletu w innych miastach. Z samego centrum miasteczka do zamku możemy dotrzeć asfaltową drogą wijącą się wokół wzgórza lub też skręcając koło kościoła stojącego na głównym placu w prawo niewielkimi ukrytymi schodkami i wydeptaną ścieżką – skrótem służącym zapewne miejscowym. Dojazd do Janowca lewym brzegiem Wisły: ok. 11 km na południe od szosy Lublin-Puławy-Radom. Z głównej drogi skręcić należy w Górze Puławskiej - położonym na lewym brzegu rzeki przedmieściu Puław. Tą trasą kursują też z Puław do Janowca autobusy komunikacji miejskiej.
    Inna możliwość dotarcia do Janowca to dojazd do Kazimierza Dolnego i przeprawa promem samochodowo-osobowym przez Wisłę. Przystań promowa znajduje się w odległości ok. 1.5 km od głównego rynku w Kazimierzu, posuwając się w górę Wisły. Prom pływa od kwietnia do listopada (zależnie od stanu wody), kursy odbywają się średnio co 30 min., sama przeprawa trwa niewiele ponad 5 min. Może się zdarzyć, że w przypadku zbyt małej liczby chętnych do przeprawy, obsługa promu będzie opóźniać rejs aż na promie zbierze się odpowiednia liczba pasażerów (w pogodny letni weekend takie oczekiwanie raczej się nie zdarza).
    Po stronie Janowca przystań promu położona jest na rozległych łęgach nadwiślańskich, w odległości 1.5-2 km od miasteczka, do którego prowadzi asfaltowa droga biegnącą u stóp wysokiej na 20-30 m wapiennej skarpy. W pogodne wakacyjne dni w pobliżu przystani na turystów oczekują bryczki, których właściciele oferują podwiezienie do zamku (cena do uzgodnienia).

  • Pociągiem

    brak danych

  • PKSem

    Z Puław do Muzeum dojedziemy z Puław miejskim autobus: www.agc.pl/BusManAI/489/index.php Autobus linii 17 do przystanku: Janowiec-Zamek.  Dodatkowo można dojechać autobusami PKS z Puław i Zwolenia (rozkłady -www.pks.pulawy.pl i www.rozklady.com.pl)

  • Prywatnymi busami

    brak danych

6. Baza noclegowa

  • Agroturystyka

    Muzeum oferuje gościom siedem dwuosobowych pokoi noclegowych w dworze szlacheckim i dodatkowo w okresie letnim jeden pokój na terenie zamku. Nocleg w tych pokojach z całą pewnością będzie niezapomnianym przeżyciem. Jeśli jednak nie zdecydujemy się na to – czeka nas pełna oferta Kazimierza Dolnego znajdującego się po drugiej stronie rzeki czy też pobliskich Puław. Informacje o noclegach na stronie http://www.janowiec.pl/index.php?id=177&lan=pl

  • Schronisko

    brak danych

  • Pola namiotowe

    brak danych

  • Hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe

    brak danych

  • Sale konferencyjne

    Salę konferencyjną znajdziemy z powodzeniem w pobliskim Kazimierzu. http://www.kazimierzdolny.pl/oferty_specjalne/konferencje_sala_konferencyjna/

7. Działalność naukowo-badawcza

    Działalność naukowo-badawcza oddziału w Janowcu skupia się głównie na pracach historycznych i archeologicznych związanych z Zamkiem. Również działalność publikacyjna głównie na tym bazuje (np. wydana w 2008 roku „Archeologia zamku w Janowcu. Dzieje budowli w świetle badań archeologicznych z lat 1976-2001”).

    8. Informacje dodatkowe

  • Ciekawe linki

    http://www.janowiec.pl/

skanseny.net





Więcej zdjęć

 

Pomóż rozwijać etnografię w internecie.

WESPRZYJ NAS