Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach - Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na LednicyWielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach jest częścią Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – miejsca odkrycia wczesnopiastowskiego grodu biskupiego, wzniesionego w X wieku nad Jeziorem Lednickim. Badania archeologiczne wykazały, że są to pozostałości kamiennych budowli: pałacu, kaplicy, kościoła oraz wału obronnego, zbudowanych za panowania Mieszka I. To tutaj prawdopodobnie, pierwszy historyczny władca Polski przyjął chrzest. Z tego powodu Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy nosi także nazwę Pomnika Historii Narodu Polskiego. Warto zwiedzić całe Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – jedno z największych muzeów na wolnym powietrzu w Polsce, na które składają się wystawy: archeologiczne, przyrodnicze oraz etnograficzne. Poszczególne części muzeum to: Wielkopolski Park Etnograficzny, Rezerwat Archeologiczny na Ostrowie Lednickim, Rezerwat Archeologiczny w Gieczu, Rezerwat Archeologiczny – Gród w Grzybowie oraz Punkt Etnograficzny w Rogierówku. Miejsca te znajdują się w promieniu kilkunastu kilometrów od siebie, dlatego jeden dzień to za mało, aby zwiedzić cały kompleks. W 2009 roku Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy obchodziło czterdziestolecie powstania. W roku 1969, na Ostrowie Lednickim powołano Rezerwat Archeologiczny, którego celem była ochrona dziedzictwa piastowskiego, ocalałego na wyspie. Nadano mu nazwę „Muzeum Początków Państwa Polskiego na Lednicy”, ale w 1975 roku zmieniono ja na „Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy”. Pierwszy dyrektor Muzeum, Jerzy Łomnicki, po kilku latach pracy i starań, otrzymał w 1974 roku zgodę na lokalizacje parku etnograficznego nad Jeziorem Lednickim (decyzje podejmował ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Dyrektor Urzędu Kultury i Sztuki w Poznaniu). Wielkopolski Park Etnograficzny został ostatecznie ulokowany we wsi Dziekanowice. Plan zagospodarowania przestrzennego oraz projekt działalności muzeum powstały niemal równocześnie. Twórcom zależało na dokładnym odwzorowaniu wyglądu tradycyjnej wsi wielkopolskiej oraz ochronie i prezentacji tradycyjnych, drewnianych i murowanych zabudowań wiejskich, sprzętów domowych i gospodarczych oraz strojów ludowych. Dążono do ukazania obrazu życia codziennego mieszkańców wsi wielkopolskiej. Budynki mieszkalne i gospodarcze, ustawione w zagrodach, rozlokowano dookoła okrągłego placu, na którym centralnie stoi kościół. 1 czerwca 1982 roku Wielkopolski Park Etnograficzny (jako oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) został oficjalnie otwarty, a symbolicznego przecięcia wstęgi (ze słomy) dokonał prof. dr hab. Józef Burszta w obecności następcy J. Łomnickiego – Andrzeja Kaszubkiewicza. W początkach lat osiemdziesiątych XX w. zgromadzono tu 26 obiekty, ale obecnie jest ich już 53 i kolekcja sukcesywnie powiększa się. Możemy zobaczyć tutaj obiekty architektoniczne przeniesione z różnych części Wielkopolski, m. in. z okolic Cho¬dzieży, Gniezna, Kalisza, Krotoszyna, Leszna, Nowego Tomyśla, Poz¬na¬nia, Trzemeszna, Uniejowa i Witkowa. W Dziekanowicach zobaczymy więc przykłady wszystkich konstrukcji architektonicznych stosowanych w Wielkopolsce: konstrukcje zrębową (wieńcową), sumikowo-latkową oraz szkieletową wypełnianą zarówno szachulcem – gliną i sieczką, jak i cegłą. To ostatnie rozwiązanie – konstrukcja szkieletowa wypełniona cegłą, jest popularnie określane jako mur pruski. Dziekanowice są też miejscem, gdzie możemy zobaczyć przykłady wielkopolskich chałup podcieniowych. Każda zagroda, w skład której wchodzą: chałupa, stodoła oraz niekiedy obora (dla bydła z częścią przeznaczoną dla koni), chlew i kurnik, jest w pełni wyposażona, dzięki czemu odzwierciedla warunki życia na wsi wielkopolskiej z przełomu XIX i XX wieku. Przy odtwarzaniu wyglądu wsi owalnicy (typowej wsi w tym regionie), muzealnicy nie zapomnieli też o centralnie usytuowanym kościele. W Dziekanowicach stanęła więc drewniana, barokowa świątynia z 1719 roku, pochodząca ze wsi Wartkowice. Do dziś zachowało się jej wyposażanie, m.in. ambona i chrzcielnica oraz osiemnastowieczne polichromie. Uwagę każdego odwiedzającego Wielkopolski Park Etnograficzny zwrócą zapewne trzy wiatraki, ustawione na wzgórzu. Dwa z nich to wiatraki drewniane – tzw. partlak i koźlak, zbudowane w XIX wieku, trzeci wiatrak to murowany holender. Wszystkie trzy widać niemal z każdego miejsca muzeum. Warto też zwrócić uwagę na najstarszy obiekt muzealny – ponad czterystuletnia, bo pochodząca z 1602 roku, chałupę z miejscowości Zdrój. Muzeum położone jest w pięknej okolicy: wśród niewielkich wzgórz, nad Jeziorem Lednickim. Zwiedzanie, połączone ze spacerem, na pewno sprawi każdemu nie lada przyjemność. Wędrówka wiejskimi drogami, wzdłuż których na plotach suszą się gliniane garnki i dzbany to estetyczna uczta dla oczu. Zachwycają też przedmioty kryjące się we wnętrzach chałup: np. malowane w kwiatowe wzory, drewniane skrzynie, służące do przechowywania ubrań. Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy udostępnia zwiedzającym także Punkt Etnograficzny w Rogierówku, koło Poznania. Znajduje się tam ośmioboczny wiatrak wybudowany około 1905 roku. Wewnątrz zobaczymy kompletne wyposażenie złożone z maszyn z przełomu XIX i XX wieku. Warto wybrać się do Dziekanowic (i Rogierówka także), aby na chwilę przenieść się w czasie i zobaczyć jak dawniej żyli mieszkańcy typowej wielkopolskiej wsi. Monika Egermeier Informacje praktyczne1. Adres fizyczny, adres mailowy
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 2. Dostępność
3. Oferta kulturalno-rozrywkowa
4. Imprezy
5. Dojazd
6. Baza noclegowa
7. Działalność naukowo-badawczaMuzeum gromadzi, zabezpiecza i eksponuje przede wszystkim przedmioty związane z życiem i działalnością mieszkańców wsi i miasteczek z obszaru Wielkopolski historycznej. Warta uwagi jest pozycja: „Rekonstrukcja dawnego budownictwa w rezerwatach i skansenach” pod redakcją Z. Kurnatowskiej (XI tom Biblioteki Studiów Lednickich) więcej na temat publikacji na stronie: www.lednicamuzeum.pl/muzeum/Wydawnictwa.aspx 8. Informacje dodatkowe
|
Więcej zdjęć |