Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w BóbrceMuzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce powstało w celu udokumentowania rozwoju przemysłu naftowego oraz zaprezentowania szerszej publiczności dorobku polskich nafciarzy. Pomysł stworzenia muzeum naftowego narodził się pod koniec XIX wieku, jeszcze za życia Ignacego Łukasiewicza, jednak dopiero na przełomie lat 50. i 60. XX wieku z inicjatywy pracowników Kopalnictwa Naftowego w Krośnie oraz Muzeum PTTK w Krośnie, m.in. Antoniego Lorensa, Stanisława Grabowca, Ireny Okólskiej, Jerzego Tura, Józefa Ostaszewskiego, a także późniejszego dyrektora placówki w Bóbrce – Józefa Janowskiego rozpoczęto jego realizację. W 1961 roku Zarząd Główny Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego powołał Muzeum Naftowe oraz odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Muzealnej. Ostatecznie, Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających w 1972 roku – w 150. rocznicę urodzin Ignacego Łukasiewicza. Urodzony w 1822 roku we wsi Zaduszniki (dzisiejsze woj. podkarpackie) Ignacy [Jan Boży Józef Ignacy] Łukasiewicz był polskim Ormianinem, patriotą zaangażowanym w działalność niepodległościową i pozytywistyczną pracę u podstaw. Był także wynalazcą lampy naftowej (obudowę blaszaną wykonał Adam Bratkowski – blacharz ze Lwowa). 31 lipca 1853 roku jest datą pamiętną, bowiem tego dnia po raz pierwszy użyto skonstruowanej przez Łukasiewicza lampy. Miało to miejsce we lwowskim powszechnym szpitalu na Łyczakowie, w czasie nagłej nocnej operacji. Kilka miesięcy wcześniej Ignacy Łukasiewicz wraz z Janem Zehem, pracując w jednej z lwowskich aptek, eksperymentowali z olejem skalnym, prowadzili badania nad destylacją ropy i jej medycznym zastosowanie. W czasie tych prac i w wyniku zastosowanej metody frakcjonowanej destylacji otrzymali naftę. Generalnie ropa naftowa była od dawna wykorzystywana jako smar lub środek leczniczy dla bydła. W 1854 roku Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, gdzie także podjął pracę w aptece. Warto podkreślić, że w tym samym roku, na skrzyżowaniu ulic Węgierskiej i Kościuszki, po raz pierwszy zapłonęła uliczna lampa naftowa. Powołanie spółki naftowej Trzecieski-Łukasiewicz zaowocowało założeniem w Bóbrce pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej. Natomiast w 1857 roku, Łukasiewicz zakłada w Klęczanach koło Nowego Sącza pierwszą rafinerię, w której produkowano naftę, smary oraz asfalt. Do śmierci w 1882 roku, cały czas angażował się w rozwój przemysłu naftowego, nie rezygnując z działalności patriotycznej ani społecznikowskiej. Nie bez powodu mawiano, że „wszystkie drogi w Zachodniej Małopolsce brukowane były guldenami Łukasiewicza”, a mieszkańcy Bóbrki nazywali go „ojcem Ignacym”. To on założył w Bóbrce zakład leczniczy i szkołę, a ze swoim drugim wspólnikiem – Karolem Klobassą ufundowali kościół. Sam papież Pius IX odznaczył Łukasiewicza Orderem Św. Grzegorza i nadał mu zaszczytny tytuł Szambelana Papieskiego. W Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce zebrano pamiątki po Ignacym Łukasiewiczu oraz zdjęcia i dokumenty dotyczące ropy naftowej, technik związanych z jej wydobyciem, eksploatacją i rafinerią. W archiwum znajdziemy między innymi kodeksy górnicze z lat 20. XX wieku, czasopisma naftowe ukazujące się od końca XIX wieku, a także wspomnienia osób związanych z historią przemysłu naftowego. Zgromadzone tu też zostały medale okolicznościowe, kartki i koperty z okazjonalnymi stemplami, a także znaczki pocztowe o tematyce naftowej. Do najcenniejszych i najciekawszych zabytków znajdujących się na terenie Muzeum należą czynne do dziś kopanki (tzn. szyby) z lat 60. XIX wieku. Te powstałe jeszcze za życia Łukasiewicza szyby naftowe dawnego typu o nazwach „Franek” i „Janina”, kopane były ręcznie (łopatami, kilofami, drągami), a dopiero później pogłębione metodą wiertniczą (tzn. wiertnicą ręczną. Ropa wydobywana z kopanki „Franek” służy w muzeum do celów konserwatorskich, natomiast kopanka „Janina” jest w dalszym ciągu eksploatowana na skalę przemysłową. Na terenie Muzeum znajdują się również budynki i narzędzia wykorzystywane niegdyś w kopalni Bóbrka. Muzeum gromadzi również obiekty z innych kopalń karpackiego zagłębia roponośnego, a także z całej Polski, np. lokomobila parowa i windy wyciągowe. Przechadzając się alejkami parku mijamy więc nie tylko dziewiętnastowieczne szyby naftowe i wiertnice, ale także urządzenia wykorzystywane współcześnie lub w nieodległej przeszłości - jak choćby stacja benzynowa zaprojektowana w latach 80-tych. Taki dobór eksponatów pozwala zwiedzającym na zapoznanie się z historią przemysłu naftowego od jego początków po dzień dzisiejszy. Walory edukacyjne placówki podnoszą ekspozycje prezentowane w pawilonie głównym, a także w tzw. „Domu Łukasiewicza” – dawnym budynku administracyjnym kopalni. Na uwagę zasługują zgromadzone tu liczne modele i autentyczne urządzenia wykorzystywane w przemyśle naftowym. Uzupełnienie ścieżki edukacyjnej stanowią materiały audiowizualne oraz skierowane do młodzieży szkolnej lekcje tematyczne, których bogata oferta prezentowana jest na stronie internetowej muzeum. Co jednak ma począć turysta nie zainteresowany niuansami konstrukcji wiertnic ani budową urządzeń rafineryjnych? Czy pozostaje mu tylko nieuchwytne poczucie niesamowitości dosięgające go wraz z wszechobecnym zapachem ropy naftowej? A może powinien zadowolić się podziwianiem bajecznie zdobionych lamp naftowych lub możliwością roztarcia w palcach ropy, wydobywanej z wciąż eksploatowanej dziewiętnastowiecznej kopanki „Franek”, „Janina”? Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce pozwala zwiedzającym poznać nie tylko historię przemysłu naftowego, ale również nieznane jego oblicze: niezwykle ciekawy świat polskich nafciarzy – przesiąknięty i ropą, i bogatym, niejednokrotnie zaskakującym folklorem. Po prostu warto tam pojechać! Magdalena Zatorska Informacje praktyczne1. Adres fizyczny, adres mailowy
Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce
2. Dostępność
3. Oferta kulturalno-rozrywkowa
4. Imprezybrak danych5. Dojazd
6. Baza noclegowa
7. Działalność naukowo-badawczaMuzeum gromadzi obiekty, zdjęcia i dokumenty dotyczące ropy naftowej, jej wydobycia, destylacji, transportu. W swoich zbiorach posiada między innymi kodeksy górnicze z lat 20tych, a także czasopisma naftowe ukazujące się od końca XIX wieku. W archiwum Muzeum znajdziemy również wspomnienia osób związanych z historią przemysłu naftowego. Na szczególną uwagę zasługuje tu postać Ignacego Łukasiewicza, założyciela kopalni w Bóbrce. Poświęcona mu została część ekspozycji w tzw. „Domu Łukasiewicza” – dawnym budynku administracyjnym kopalni. Prócz licznych pamiątek po Ignacym Łukasiewiczu Muzeum gromadzi również inne przedmioty związane z kulturą przemysłu naftowego, takie jak medale okolicznościowe, kartki i koperty z okolicznościowymi stemplami, a także znaczki pocztowe o tematyce naftowej. Muzeum prowadzi działalność wydawniczą. Od 1991 roku publikuje kwartalnik „Wiek nafty” (poświęcony przemysłowi naftowemu i jego historii). Wydało również album ze zdjęciami z Muzeum „Bogactwo Bóbrki”. Muzeum jest także współautorem „Światła z ziemi”, albumu poświęconego karpackiemu zagłębiu naftowemu. 8. Informacje dodatkowe
|
Więcej zdjęć |