Skanseny
 

Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni

Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny w Tokarni skupia zabytkowe obiekty budownictwa drewnianego przeniesione z różnych miejscowości regionu świętokrzyskiego. Muzeum tworzy 38 obiektów rozmieszczonych w pięciu sektorach: małomiasteczkowym, wyżynnym, dworsko-folwarcznym, budownictwa świętokrzyskiego i terenów lessowych.

Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny w Tokarni powołano w 1976 roku, a zaczęło funkcjonować od 1977 roku. Jest realizacją założeń naukowych etnografa i znawcy tradycyjnej kultury ludowej profesora Romana Reinfussa. Jego zamierzeniem było odtworzenie typowego układu osadniczego wiosek z różnych subregionów Kielecczyzny: Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Wyżyny Sandomierskiej i Niecki Nidziańskiej. Na terenie o powierzchni 65 ha zgromadzono 38 obiektów, które obrazują układ przestrzenny wsi: kształt zagród, ogrodzenia, małą architekturę. W niemal każdej chałupie możemy podglądnąć, jak wyglądał kiedyś warsztat pracy tradycyjnego rzemieślnika, na przykład: stolarza, gonciarza czy plecionkarza. Pejzaż wiejski, zbliżony do tego z XVIII i XIX wieku uzupełniony jest obiektami przemysłu wiejskiego, takimi jak wiatraki i kuźnia, budynkami użyteczności publicznej (np.: szkoła, sklep), zabudowaniami dworsko-folwarcznymi, a także obiektami sakralnymi – takimi jak kościół i kapliczki. Dopełnieniem architektury drewnianej jest wspaniała przyroda i tradycyjne formy zieleni – m.in. przydomowe ogródki, które otaczają poszczególne grupy obiektów i oddzielają je od siebie. Wszystkie te elementy wzmagają wrażenie autentyczności i sprawiają, że zwiedzający mogą poczuć się tak, jakby znaleźli się w innej epoce. To dlatego Muzeum Wsi Kieleckiej może być atrakcyjnym miejscem nie tylko na niedzielne spacery. Jego niezwykłą scenerię należałoby polecić wszystkim tym, którzy chcieliby zaaranżować tu sesję zdjęciową, pragnęliby w drewnianym kościółku wziąć ślub czy w osiemnastowiecznym spichlerzu ze Złotej zorganizować przyjęcie weselne z noclegiem w specjalnie przygotowanym do tego celu zabytkowym ośmioraku przeniesionym z Rudy Pilczyckiej.

Muzeum jest jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji turystycznych województwa świętokrzyskiego. W 2008 roku odwiedziło je ponad 70 tysięcy osób. Na jego terenie znajduje się wiele cennych obiektów. Należy do nich między innymi unikatowa w skali kraju kieratowa dziewiętnastowieczna studnia dworska przeniesiona z Gór Pińczowskich. Jej podstawową funkcją było wydobywanie wody z głębokości około 70-76 metrów, ale wokół niej było miejsce nieformalnych spotkań i wymiany informacji pomiędzy mieszkańcami i pracownikami folwarku. Ta niezwykła budowla składa się ze studni głębinowej, kieratu obracanego przez konie oraz osłaniającego całą konstrukcję budynku, składającego się z kolei z połączonych ze sobą – czworoboku mieszczącego studnię i ośmioboku okrywającego kierat. Całość przykryta jest dachem pokrytym gontem. Warto też zajrzeć na ekspozycję dziewiętnastowiecznej apteki z małego miasteczka. Zobaczymy tam między innymi: amerykańską kasę sprowadzoną ze stanu Ohio, pigulnicę – urządzenie do robienia pigułek oraz urządzenie do lania świec, a także wiele innych dawnych przyrządów. Na zabytkowych meblach aptecznych przeniesionych z apteki z Buska-Zdroju ustawiono pojemniki, flasze i słoje do przechowywania leków. Kolor etykiet informował o sile działania danego leku. Ciekawy jest także sam budynek, w którym znajduje się ekspozycja aptekarska. Jest to bowiem dom organisty z Bielin, z początku XIX w. Wybudowany z drewna, a następnie oszalowany, szerokofrontowy z pięknym gankiem, kryty dachem dwuspadowym naczółkowym, przypomina swoją bryłą XIX w. dworki drobnoszlacheckie.

Muzeum Wsi Kieleckiej dysponuje także zespołem budownictwa sakralnego. Zwiedzający mogą podziwiać m.in. wspaniały kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Pocieszenia z Rogowa, wzniesiony z drewnianych bali w 1763 roku. Wewnątrz dech zapiera przepięknie polichromowany strop. Obok zaś znajduje się dziewiętnastowieczna drewniana dzwonnica z Kazimierzy Wielkiej. Jest też kamienna figura św. Jana Nepomucena. Ten czeski święty miał chronić pola i wsie Kielecczyzny przed powodziami, ale i suszą.

Muzeum jest także jedynym spadkobiercą prac słynnego rzeźbiarza ludowego Jana Bernasiewicza – twórcy „Ogrodu rzeźb”. Ekspozycja poświęcona jego twórczości oraz twórczości jego żony, poetki ludowej piszącej o rzeźbach męża, udostępniona jest zwiedzającym w zagrodzie z Bukowskiej Woli.

Ciekawymi obiektami prawie każdego Parku Etnograficznego są wiatraki. Także w Parku w Tokarni możemy je podziwiać. Szczególnie zaś, warto przyjrzeć się wiatrakowi z Grzmucina. Jest to bowiem wiatrak rolkowy tzw. paltrak. Można go obejrzeć nie tylko od zewnątrz, ale także od wewnątrz. Zwiedzający mają unikalną możliwość zobaczyć, jak wygląda mechanizm wiatraka, pozwalający na obracanie całego budynku w kierunku wiatru, a także jak działają żarna. Oprócz poltraka z Grzmucina, w muzeum znajdują się jeszcze dwa inne wiatraki, między innymi wiatrak holenderski ze słynnego, dzięki Przygodom Koziołka Matołka, Pacanowa.

Zgromadzone w Parku Etnograficznym w Tokarni budynki wyróżniają się dachami krytymi gontem. Podczas gdy w innych regionach Polski gont był oznaką luksusu, na Kielecczyźnie, która była zagłębiem gonciarzy, był on powszechny.

Park Etnograficzny w Tokarni jest stale rozbudowywany. Ogromny teren przepięknie położony w dolinie Czarnej Nidy sprzyja planom rozwojowym. W ostatecznym kształcie muzeum ma liczyć 120 obiektów. Obecnie najnowszym nabytkiem jest plebania z Goźlic, znajdująca się w sektorze budownictwa małomiasteczkowego. W niedalekiej przyszłości ma zostać ona zaadoptowana do celów wystawowych i edukacyjnych. W najbliższym czasie planuje się także: rozbudowę ekspozycji sektora małomiasteczkowego, postawienie na terenie muzeum „nowej” karczmy, hotelu, sali konferencyjnej oraz przystani kajakowej nad rzeką i amfiteatru.

Muzeum Wsi Kieleckiej prowadzi także działalność naukowo-badawczą i wydawniczą. W archiwum i bibliotece muzealnej znajdują się bogate zbiory książkowe i filmowe, dokumentujące wszystkie wydarzenia, jakie miały miejsce w Muzeum od początku jego powstania. Placówka dysponuje także setkami cennych opracowań dotyczących obiektów architektury regionu i lokalnego rzemiosła. Biblioteka i archiwum są otwarte dla wszystkich zainteresowanych.

Park Etnograficzny w Tokarni warto odwiedzać przez cały rok, ponieważ każda pora roku nadaje temu miejscu niepowtarzalną aurę. Jednak szczególnie interesujący jest ten uroczy zakątek podczas jednej z cyklicznych imprez folklorystycznych, takich jak: Świętokrzyski Jarmark Folklorystyczny, Święto Chleba, czy Hubertus Świętokrzyski. Ponadto kieleckie muzeum jest doskonałym miejscem na organizację różnego rodzaju spotkań, sympozjów i imprez. Muzeum oferuje nie tylko lekcje muzealne i wynajem sal na różnego rodzaju okazje, ale także organizuje kuligi, spotkania biesiadne i wesela, na których podawane są tradycyjne regionalne potrawy.

Joanna Kowal i Łukasz Sikorski

Informacje praktyczne

1. Adres fizyczny, adres mailowy

2. Dostępność

  • Godziny otwarcia

    • styczeń - marzec: wtorek - niedziela od godz. 9.00 do 15.00
    • kwiecień: wtorek - niedziela od godz. 9.00 do 17.00
    • maj - czerwiec: poniedziałek - niedziela od godz. 9.00 do 18.00
    • lipiec - sierpień: wtorek - niedziela od godz. 10.00 do 18.00
    • wrzesień: wtorek - niedziela od godz. 9.00 do 18.00
    • październik: wtorek - niedziela od godz. 9.00 do 17.00
    • listopad - grudzień: wtorek - niedziela od godz. 9.00 do 15.00

  • Ceny biletów

    • miesiące IV – X: normalny 10zł, ulgowy 5zł
    • miesiące XI – III normalny 6zł, ulgowy 3zł
    • bilet fotograficzny: 4 zł

  • Uwagi o dostępności

    Parking, WC dla niepełnosprawnych, możliwość wprowadzania rowerów, możliwość wprowadzenia psów na smyczy (z wyjątkiem wnętrz obiektów), możliwość fotografowania obiektów (również wnętrz) po zakupie biletu foto (cena 4 zł). Opisy obiektów dostępne w języku polskim, angielskim, niemieckim i francuskim. Liczne miejsca piknikowe i biwakowe.

3. Oferta kulturalno-rozrywkowa

  • Lekcje muzealne
    • Strój ludowy jako wyznacznik tożsamości regionalnej.
    • Strój ludowy - co to takiego?
    • Budownictwo ludowe na Kielecczyźnie.
    • Wyposażenie tradycyjnej chałupy chłopskiej z terenu Kielecczyzny.
    • Wybrane prace domowe w tradycyjnym gospodarstwie chłopskim.
    • Tradycyjne garncarstwo ludowe.
    • "W kuźni wiejskiej" - kowalstwo ludowe na Kielecczyźnie.
    • „Bijże chłopie cepem z góry...” - czyli droga od kłosa do chleba
    • Kapliczki przydrożne na Kielecczyźnie.
    • Wynieśliśmy Marzenkę ze wsi" - tradycyjne pożegnanie zimy w kulturze ludowej.
    • Tradycyjne ozdoby wiejskich wnętrz mieszkalnych.
    • Siano, światy, podłaźniki - ludowe ozdoby bożonarodzeniowe.
    • Kraszanki, pisanki, cukrowe baranki - Wielkanoc w kulturze ludowej.
    • "Nalejcie wosku na wodę..." - Katarzynki i Andrzejki w tradycji ludowej.
    • Jak żyły dzieci na dawnej wsi.
    • Dawne gry i zabawy ludowe.
    • "My się zimy nie boimy" - zabawy na śniegu.

    Lekcje i warsztaty etnograficzne organizowane są w Parku Etnograficznym w Tokarni od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 - 14.00. Zamówienia należy składać z min. tygodniowym wyprzedzeniem. Dodatkowe informacje pod numerami telefonów Tel.: (041) 315-41-71, 519-467-107 E-mail: edukacja@mwk.com.pl .

  • Zwierzęta

    brak danych

  • Pamiątki

    brak danych

  • Sesje zdjęciowe

    Muzeum Wsi Kieleckiej udostępnia teren do sesji zdjęciowych w plenerze i we wnętrzach zabytkowych obiektów.

  • Posiłek regionalny

    Do dyspozycji turystów jest karczma z regionalnymi potrawami.

  • Atrakcje dla dzieci

    brak danych

  • Atrakcje w okolicy

    brak danych

4. Imprezy

  • maj – Majówka w skansenie, Zielone Świątki (święto ruchome)
  • czerwiec – Wytopki Ołowiu, Święto Chleba, Świętokrzyski Jarmark Agroturystyczny
  • wrzesień – Młodość, Talent i Tradycja
  • początek października – „Dary Jesieni”
  • październik – Hubertus Świętokrzyski
  • grudzień – Kiermasz Świąteczny

Ponadto Muzeum Wsi Kieleckiej:

  • Organizuje kuligi i spotkania biesiadne.
  • Udostępnia punkty i plac imprez zleconych, gdzie można zorganizować spotkanie grup liczących do 1000 osób.
  • Teren skansenu może służyć na potrzeby produkcji filmów: dokumentalnych, fabularnych, jak i reklamowych.
  • Wynajmuje sale na uroczystości weselne, komunijne i inne.
  • Organizuje przyjęcia weselne z tradycyjnymi, regionalnymi potrawami.

Dodatkowe informacje : (041) 344 92 97, 344 50 06, w.14 e-mail: poczta@mwk.com.pl

5. Dojazd

  • Własnym samochodem

    Muzeum Wsi Kieleckiej znajduje się przy głównej trasie E-7 (Warszawa – Kraków) w odległości 17 km od Kielc i 100 km od Krakowa. Najbliższą miejscowością turystyczną są Chęciny (6 km).

  • Pociągiem

    Dojazd pociągiem do miejscowości – z Kielc bądź Krakowa do stacji Wolica, oddalonej o 3 km od Muzeum.

  • PKSem

    Połączenie autobusami PKS z Kielcami, Jędrzejowem i pobliskimi miejscowościami. Szczegółowy rozkład jazdy: http://www.rozklady.com.pl/main.php?page=tabl_3&

  • Prywatnymi busami

    Dojazd busami http://www.busy-kielce.com

    Muzeum posiada do wynajęcia samochód: Bus osobowy marki Volkswagen (8 osobowy), cena za km 1,25 zł, odpłatność za pracę kierowcy 10 zł brutto za 1 godz. (po godz. 15 w dni robocze oraz w sobotę niedziele i święta); Muzeum przewiduje negocjację ceny przy zamówieniu.

6. Baza noclegowa

    Miejsca noclegowe w Muzeum Wsi Kieleckiej: komfortowe pokoje gościnne w Ośmioraku z Rudy Pilczyckiej. Informacje na temat wynajęcia pod numerem tel. kom. 605 572 270.

  • Agroturystyka

    Noclegi w miejscowościach gminy Chęciny; szczegółowe informacje na stronie gminy Chęciny: www.checiny.pl Miejsca noclegowe w Muzeum Wsi Kieleckiej: komfortowe pokoje gościnne w Ośmioraku z Rudy Pilczyckiej (kominek, TV SAT, duża łazienka, parking przy obiekcie). Informacje na temat wynajęcia pod numerem tel. 41 315 41 71

  • Schronisko

    brak danych

  • Pola namiotowe

    brak danych

  • Hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe

    Hotele i ośrodki konferencyjne: www.konferencyjne.pl

  • Sale konferencyjne

    brak danych

7. Działalność naukowo-badawcza

Muzeum Wsi Kieleckiej dysponuje biblioteką i archiwum, w którym zgromadzone są opracowania dotyczące obiektów i grup obiektów, opracowania dotyczące rzemiosła. Archiwum posiada cenne opracowania PKZ-u z lat siedemdziesiątych. Ponadto w archiwum znajduje się dokumentacja wszystkich imprez i wydarzeń, które miały miejsce w Muzeum Wsi Kieleckiej. Są to materiały papierowe i filmowe. Obecnie Muzeum jest na etapie digitalizacji zbiorów. W archiwum znajduje się także bardzo interesujący zbiór poezji Marii Bernasiewiczowej – poetki ludowej. Najciekawsze wiersze zostały wydane w postaci książeczki.

Muzeum Wsi Kieleckiej wydało dwa tomy Kieleckiej Teki Skansenowskiej, ilustrowany informator Muzeum Wsi Kieleckiej, a także szereg książeczek i broszurek dotyczących kultury ludowej Kielecczyzny oraz organizowanych przez Muzeum wystaw. Dostępne w sprzedaży pozycje można nabyć w kasie Muzeum. Pozostałe materiały dostępne są w bibliotece i archiwum Muzeum, które są ogólnodostępne i czynne od poniedziałku do piątku w godz.: od 8:00 do 17:00.

Lista wydawnictw dostępnych w sprzedaży wraz z cenami dostępna jest na stronie Muzeum Wsi Kieleckiej: www.mkw.com.pl

8. Informacje dodatkowe

  • Ciekawe linki

    brak danych

skanseny.net





Więcej zdjęć

 

Pomóż rozwijać etnografię w internecie.

WESPRZYJ NAS