Skanseny
 

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli powstało w 1982 roku, ale jego historia sięga lat 60. XX w. W roku 1960 w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze utworzono dział etnograficzny i rozpoczęto zbieranie materialnych zabytków kultury ludowej. Od 1971 roku Urząd Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zajmował się też badaniem i ochroną architektury ludowej na Ziemi Lubuskiej. Po roku urząd zainicjował utworzenie parku budownictwa ludowego w Ochli koło Zielonej Góry. W roku 1973 przeniesiono tam pierwszy obiekt. Był to najstarszy datowany budynek mieszkalny w muzeum – pochodząca z 1675 roku chałupa chłopska z Potrzebowa. W 1976 roku połączono Zielonogórski Park Etnograficzny w Ochli z działem etnograficznym muzeum w Zielonej Górze, natomiast rok później park, jako oddział muzeum, został udostępniony do zwiedzania. Oprócz chałupy z Potrzebowa można było już zobaczyć wielobudynkową zagrodę przeniesioną z Krobielewa w Zachodniej Wielkopolsce. Wreszcie w 1982 roku przekształcono park etnograficzny w samodzielną placówkę naukową, badawczą i oświatową, której nazwa funkcjonuje do dziś: Muzeum Etnograficzne w Zielone Górze z siedzibą w Ochli. Muzeum od tego czasu rozwija się i działa bardzo prężnie. Oprócz prezentowania artefaktów kultury ludowej muzeum prowadzi działalność kulturalną i oświatową. Odkąd pojawiła się taka możliwość placówka korzysta z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Obecnie muzeum pozyskało znaczące środki na rozbudowę, w niedługim czasie przybędzie 17 nowych obiektów.

Do muzeum przenoszono budynki z czterech sąsiadujących ze sobą regionów etnograficznych, nie tylko z dawnego województwa zielonogórskiego. Najwięcej obiektów pochodzi ze wschodnich Łużyc, ale reprezentowany jest również Dolny Śląsk, zachodnia Wielkopolska i tzw. obszar środkowo-lubuski. Ze względu na przerwaną ciągłość kulturową na Ziemi Lubuskiej zebranie sprzętów, narzędzi i innych przedmiotów codziennego użytku pochodzących z tych ziem okazało się trudnym zadaniem. Ziemia Lubuska od 1871 roku znajdowała się w granicach Rzeszy Niemieckiej. Po II wojnie światowej ludność mieszkająca tutaj, została zmuszona do wyjazdu, a na jej miejscu osiedlili się przyjezdni z różnych rejonów Polski, przede wszystkim z byłych Kresów Wschodnich. Większość prezentowanego wyposażenia pochodzi więc od ludności napływowej.

Muzeum zajmuje 13 ha, na których są lasy, łąki, pastwiska, pola i stawy. Zabytki architektury ludowej wkomponowano w zastany krajobraz i układ przestrzenny, nawiązując do kształtu wsi. Stąd duże niekiedy przestrzenie pomiędzy obiektami i oddalenie niektórych budynków, np. kuźni od reszty zabudowy. Na terenie muzeum znajduje się dydaktyczna ścieżka przyrodnicza z sześcioma przystankami. Ścieżka prezentuje bogactwo fauny i flory, współzależność środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz okazałe drzewa i powierzchniowy pomnik przyrody „Leśne Źródlisko”.

Muzeum szczyci się posiadaniem dwóch budynków unikatowych w skali kraju. Pierwszym jest przeniesiona z Budachowa XVII. wieczna wieża winiarska, drugi to najstarszy datowany obiekt mieszkalny w muzeum – chata z Potrzebowa, zbudowana w 1675 roku.

Chałupa przeniesiona z Potrzebowa w zachodniej Wielkopolsce, ustawiona jest frontem do drogi. Przed chatą urządzono niewielki ogródek, z boku stoi kilka drewnianych uli. Budynek składa się z dwóch części: starszej, o konstrukcji zrębowej, i nowszej, która została zbudowana w konstrukcji szkieletowej, z otynkowanymi polami pomiędzy belkami. Dach jest dwuspadowy pokryty słomą żytnią. Wnętrze podzielone jest na dwie części. W pierwszej (starszej) całą szerokość budynku zajmuje izba główna. Druga (nowsza) część składa się z sieni z dużym kominem, kuchni, komory oraz małej izby, przeznaczonej na warsztat szewski. W kuchni i izbie podłogi są z desek, w komorze i warsztacie zaś z gliny, a w sieni posadzkę ułożono z cegły. Wyposażenie wnętrza izby pochodzi z Babimojszczyzny. Warto tu zwrócić uwagę na kufer z okuciami i inicjałami, pochodzący z 1751 roku oraz drewnianą kołyskę na biegunach. Z kolei wyposażenie warsztatu szewskiego pochodzi z autentycznego zakładu rodziny Śliwów, czynnego od XIX wieku do roku 1979 w Babimoście.

Unikalnym obiektem, nierozerwalnie związanym z regionem, jest wieża winiarska. Prezentowana w muzeum XVIII. wieczna budowla pochodzi z Budachowa w regionie środkowo-lubuskim. Pierwotnie znajdowała się w zespole dworskim i pełniła rolę pomieszczenia składowego przy winnicy. W muzeum wieżę usytuowano na niewielkim wzniesieniu, obok założono winnicę. Ściany budynku mają konstrukcję szachulcowo-ryglową, wypełnioną cegłą w tzw. mur pruski. Wieża jest piętrowa, obudowana galeryjką, która wpiera się na czterech pionowych słupach z zastrzałami. Po znajdujących się na zewnątrz schodach można wejść na wspomnianą galeryjkę i podziwiać z góry teren muzeum. W pomieszczeniu na piętrze, dawniej wykorzystywanym jako skład narzędzi i sprzętów, prezentowane są wystawy czasowe. Sprzęty służące do produkcji wina można zobaczyć w dolnej części budynku. Szczególnie interesująca jest drewniana prasa śrubowa z 1830 roku, a także beczki z datowanymi szpuntami i koryto winiarskie z 1796 roku.

Godne zwiedzenia są również inne zabytki, takie jak pobliska wielobudynkowa zagroda z Krobielewa z chałupą bogatego gospodarza, studnią, kieratem oraz dawna kuźnia, przeniesiona z Kosieczyna. Podczas odbywających się w muzeum imprez kowal przy pomocy eksponowanych tam sprzętów oraz narzędzi wyrabia pamiątki.

Krajobraz muzeum urozmaicają także dwie drewniane dzwonnice – jedna znajduje się pomiędzy budynkami wewnątrz muzealnej zabudowy, druga jest w oddaleniu i widać ją z drogi prowadzącej do Ochli.

Interesującym obiektem jest zrekonstruowana chałupa z Bukowiny – regionu leżącego na pograniczu rumuńsko-ukraińskim. Osadnicy z Bukowiny przyjechali na Ziemię Lubuską po II wojnie światowej. Bukowianie zrzeszeni w stowarzyszeniu Wspólnota Bukowińska przyczynili się do zbudowania oraz wyposażenia chaty, w której prezentowana jest stała wystawa monograficzna pt. „Bukowina – dziedzictwo kulturowe”.

Na terenie muzeum prowadzone są prace rolne – uprawa winorośli, ziemniaków, lnu, zboża, hodowla owiec i koni. Dwa z zabytkowych budynków są zamieszkane przez pracowników muzeum. Dzięki temu muzeum w Ochli odbiega od wyobrażenia o tego typu placówce, ponieważ tętni życiem i to nie tylko w czasie często organizowanych imprez o charakterze edukacyjno-kulturalnych.

Muzeum warto odwiedzić w każdej porze roku, ponieważ zawsze dzieje się tam coś ciekawego. Teren jest idealny na spędzenie popołudnia lub nawet całego dnia w rodzinnym gronie. Oprócz zwiedzania muzeum oferuje odpoczynek w otoczeniu przyrody – na terenie ustawione są ławki. Jedną z atrakcji jest też możliwość zorganizowania ogniska na wyspie.

Monika Gawracz

Informacje praktyczne

1. Adres fizyczny, adres mailowy

2. Dostępność

  • Godziny otwarcia

    wtorek - niedziela, godziny:
    - 10.00-15.00 (sezon jesienno-zimowy)
    - 10.00-17.00 (sezon wiosenno-letni)
    W poniedziałki i dni świąteczne muzeum jest nieczynne, można wtedy wejść na teren i na podstawie biletu spacerowego zwiedzić ekspozycje plenerowe oraz wystawy czasowe w budynku administracyjnym.

  • Ceny biletów

    - normalny – 7 zł
    - ulgowy – 5 zł
    - rodzinny – 16 zł
    - spacerowy – 1 zł

  • Uwagi o dostępności

    Teren jest dostępny dla niepełnosprawnych (oprócz wnętrz budynków), dla psów, parking na kilkanaście samochodów, możliwość wprowadzenia rowerów i spacerowania z wózkami dziecięcymi

3. Oferta kulturalno-rozrywkowa

  • Lekcje muzealne

    W muzeum realizowany jest autorski program „Szkoła pod strzechą”, skierowany do nauczycieli realizujących program ścieżki edukacyjnej „Edukacja Regionalna – Dziedzictwo Kulturowe w Regionie”. Program edukacyjny składa się z czterech bloków tematycznych: tradycyjne zajęcia w dawnym gospodarstwie chłopskim, plastyka obrzędowa, doroczne i rodzinne zwyczaje mieszkańców polskiej wsi, tradycyjne rzemiosło wiejskie, folklor słowno-muzyczny, tradycyjna sztuka ludowa, współczesne rękodzieło artystyczne. Informacja o programie i cenach zajęć w dziale oświatowym. Ponadto skansen oferuje na zamówienie cykl wykładów (Tradycje regionu, Tradycje Winiarskie w Lubuskiem, Obrzędowość rodzinna i doroczna, Etnografia Polski, Sztuka ludowa i nieprofesjonalna, Dziedzictwo kulturowe w Lubuskiem, Piękno starego detalu, Stroje ludowe w regionie i Lekcja w dawnej szkole), organizację konferencji, plenerów plastycznych, wystaw poplenerowych i autorskich, oraz pikników rekreacyjnych.

  • Zwierzęta

    W niektórych zagrodach zwierzęta gospodarskie – owce, konie.

  • Pamiątki

    Na terenie skansenu istnieje sklepik z pamiątkami

  • Sesje zdjęciowe

    Istnieje możliwość zorganizowania sesji zdjęć ślubnych (również we wnętrzach) i wesela w karczmie

  • Posiłek regionalny

    Jest karczma i wyspa na ognisko

  • Atrakcje dla dzieci

    brak danych

  • Atrakcje w okolicy

    brak danych

4. Imprezy

Aktualny kalendarz imprez na cały rok: www.muzeum-etnog.zielman.pl

Imprezy cykliczne:

  • Kaziuki (w marcu)
  • Majówka (zawsze 1 maja)
  • Targi końskie (początek maja)
  • Warsztaty Tradycji w domu, polu i w zagrodzie (początek czerwca)
  • Plener rzeźbiarski (czerwiec)
  • Święto miodu, chleba, wina i ogrodów (lipiec)
  • Babiego lata nić (koniec września)
  • Żniwa kukurydziane po bukowińsku (październik)
  • Święty Mikołaj jakiego nie znamy (6 grudnia)

5. Dojazd

  • Własnym samochodem

    Do muzeum jest łatwy dojazd samochodem z Zielonej Góry – prosto na południe ul. Sikorskiego, przez rondo w prawo w ul. Botaniczną, prosto 6 km.

  • Pociągiem

    Do Zielonej Góry można dojechać pociągiem i autobusami prywatnych przewoźników. Z Zielonej Góry do Ochli można dojechać komunikacją miejską

  • PKSem

    Z Zielonej Góry do Ochli można dojechać komunikacją miejską. Z dworca PKP w Zielonej Górze dojedziemy autobusem MZK linii 27 w kierunek Ochli. Wsiadamy na przystanku: Kożuchowska przy ulicy Zielonogórskiej. Rozkład jazdy dostępny na www.mzk.zgora.pl

  • Prywatnymi busami

    brak danych

6. Baza noclegowa

  • Agroturystyka

    Gospodarstwo agroturystyczne As w Ochli:
    ul Strumykowa 3m, tel. 068 321 15 86, szczegóły: www.goscina.pl

  • Schronisko

    brak danych

  • Pola namiotowe

    brak danych

  • Hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe

    Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy
    Ochla 5 a, Tel. 068 321 15 26, Szczegóły: www.noclegipolska.com
    istnieje również bogata oferta noclegowa samej Zielonej Górze

  • Sale konferencyjne

    brak danych

7. Działalność naukowo-badawcza

Muzeum posiada bibliotekę z około trzema tysiącami woluminów z zakresu etnologii, historii, socjologii. 2 tysiące fotografii i 120 sztuk materiałów audiowizualnych dokumentujących działalność muzeum.

8. Informacje dodatkowe

    Dane kontaktowe: Centrala: 068 321 15 91, Dział Oświatowy (edukacja, promocja): 068 321 11 93, Tel./fax.: 068 321 14 73
  • Ciekawe linki

    www.ziemialubuska.pl – kompleksowe informacje o regionie

skanseny.net





Więcej zdjęć

 

Pomóż rozwijać etnografię w internecie.

WESPRZYJ NAS